Visie op toetsen

Binnen elke school worden toetsen afgenomen. Toetsen kunnen binnen het onderwijs op verschillende manieren worden ingezet:

• Diagnostisch/ formatief toetsen: Dit is bedoeld om inzicht te krijgen in het leren. Formatieve toetsen geven de leerkracht en leerling inhoudelijke feedback op de vooruitgang van de leerling en geven informatie over wat er nog nodig is om het einddoel te bereiken. Formatieve toetsen worden afgenomen tijdens het leerproces; het zijn toetsen om (van) te leren.
• Selecterend/ summatief toetsen: Wanneer toetsen summatief gebruikt worden, worden er toetsen afgenomen om een eindresultaat of leeropbrengst te bepalen. Deze toetsen worden afgenomen ná het leren. Deze toetsen kunnen ook dienen om de prestatie van de leerling te vergelijken met andere kinderen (of ‘de verwachting’) en kunnen richting geven aan beslissingen, zoals keuzes voor het middelbare school niveau.
• Evaluerend toetsen: Toetsen worden ook gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs te beoordelen en evalueren. Hierbij wordt duidelijk of de beoogde leeruitkomsten zijn behaald. Toetsen bieden daarmee ook een verantwoording van het gegeven onderwijs aan leerkrachten en derden. Het leerkrachtenteam gebruikt deze informatie om te reflecteren op de inhoud en uitvoering van het onderwijs; dit is een voortdurend ontwikkelingsproces.

In de praktijk kan één toets vaak op meerdere manieren worden ingezet. Binnen de Nieuwe Linde vinden wij het belangrijk om ons er steeds van bewust te zijn dat toetsen géén doel op zich is, maar een middel om een doel te bereiken. Toetsen worden doelgericht ingezet in het leerproces.

Afbeelding: iedere stap brengt je verder je op je eigen ontwikkelingslijn

Binnen basisschool de Nieuwe Linde vinden wij goede toetsen én toetsen op een goede manier belangrijk. Dit is niet in strijd, maar juist een invulling van ons motto: De natuur bepaalt ons tempo! Immers, om kinderen goed te kunnen volgen in hun ontwikkeling, moeten wij inzicht krijgen in hun ontwikkeling. Wij vinden het belangrijk goed te volgen hoe het leerproces verloopt: waar staat het kind, wat gaat er goed, wat nog niet, welke instructie- en verwerkingsvormen zijn nodig, welke voorwaarden zijn nodig voor de volgende stap? Om deze reden zullen wij frequent formatieve toetsen inzetten. Natuurlijk zijn toetsen niet de enige manier om informatie te verkrijgen; observatie, vragen stellen en samen in gesprek gaan zijn minstens even belangrijk! Wanneer alle informatie samen wordt genomen, krijgen we een zo breed mogelijk beeld. Leerlingen worden waar mogelijk betrokken bij de uitkomsten van formatieve toetsen. Op deze manier krijgen zij inzicht in hun eigen leerproces en worden er actief bij betrokken.

Soms is het ook nodig om summatief te toetsen om de leeropbrengsten in kaart brengen. De leerkracht kan hiermee checken of de beoogde leerdoelen behaald zijn. Bij het geven van adviezen voor bijvoorbeeld vervolgonderwijs, vinden wij het belangrijk om altijd het totaalbeeld mee te wegen; uitkomsten van toetsen maken hier slechts een onderdeel van uit. Als school vinden wij het belangrijk om kinderen kwalitatief goed onderwijs te bieden. Wij reflecteren daarom niet alleen op het leren van de kinderen maar óók op ons eigen handelen. Toetsen kunnen evaluerend worden ingezet om onze eigen kwaliteit te verbeteren.

Toetsen leerlingvolgsysteem

Binnen iedere school is het wettelijk verplicht om náást de toetsen van de school zelf (inclusief de toetsen die horen bij de gebruikte onderwijsmethodes) ook gebruik te maken van een leerlingvolgsysteem (LVS) om kennis en vaardigheden op het gebied van taal, rekenen en wiskunde in kaart te brengen. Een leerlingvolgsysteem is een set van toetsen die gedurende de schoolloopbaan worden gebruikt om de ontwikkeling van de leerling te volgen. In Nederland zijn op dit moment de LVS toetsen van twee aanbieders goedgekeurd, namelijk CITO en BOOM. Elke school mag zelf bepalen met welk leerlingvolgsysteem gewerkt wordt. Naast de verplichte onderdelen taal, rekenen en wiskunde mag de school er zelf voor kiezen om ook nog andere onderdelen middels een leerlingvolgsysteem in kaart te brengen.

De Nieuwe Linde zal gebruik gaan maken van de toetsen uit het BOOM LVS omdat deze toetsen het best aansluiten bij onze visie. Het voordeel van de BOOM LVS toetsen is dat deze continu genormeerd zijn. Dat wil zeggen dat het moment van toetsen niet vaststaat, maar door de school kan worden bepaald. De toetsen moeten verplicht eenmaal per jaar worden afgenomen, maar desgewenst kan bij een leerling vaker getoetst worden. Waar nodig kan ook over leerjaren heen getoetst worden, waarbij kinderen uit groep 3 bijvoorbeeld al de toetsen van groep 4 zouden kunnen maken of andersom. De toetsen zijn kindvriendelijk en kosten relatief weinig tijd; de meeste toetsen zijn af te nemen binnen een lesuur. Bij het maken van de opgaven is goed gekeken naar wát de toets daadwerkelijk in kaart moet brengen Zo bevatten de rekentoetsen weinig taal, waardoor ook echt de rekenvaardigheid wordt getoetst en er geen fouten worden gemaakt die meer met taal dan met rekenen te maken hebben. Naast de vaardigheidsscores en referentieniveaus geeft BOOM ook DLE (didactische leeftijdsequivalent) scores, waardoor de individuele groei van de leerling goed te volgen is. Het leerlingvolgsysteem biedt de mogelijkheid tot een verdiepende analyse, waarbij gedetailleerde foutenanalyses worden gemaakt en er gekeken kan worden welke onderdelen nog extra aandacht behoeven.

Meer informatie over het BOOM LVS kunt u vinden via: https://issuu.com/boomamsterdam/docs/ouderbrochure_boom_lvs

Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen kunt u zich aanmelden voor onze nieuwsbrief.